
جشنی برای شادی روان و فَرَوَهَر درگذشتگان
زرتشتیان هنگام برابری نام روز فروردین از ماه فروردین را جشن میگیرند كه فروردینگان یا فُرودُگ نام دارد . این جشن كه ۱۹ فروردینماه برپا میشود، با فَرَوَهَر پاک نیاكان و درگذشتگان در پیوند است. زرتشتیان در این روز به آرامگاه رفته و بوی خوش بر آتش مینهند و برای آیین مینوَی ، میوه یا لُرک (آجیل مخلوط از چند میوه خشک خام) به آنجا میبرند. موبدان آیین آفرینگانخوانی (سرودهایی از «خرده اوستا» مانند آفرینگان گهنبار و … که برای شادمانی روان و فروهردرگذشتگان سروده می شود) را به جا میآورند و بر روان و فَرَوَهَر درگذشتگان درود میفرستند. پس از پایان آیین میوههای بریده شده و گاهی سیرُگ (نان سرخ شده در روغن) و لُرک در میان باشندگان پخش میشود.
فروردین، اولین ماه سال و روز نوزدهم هر ماه است. برابرِ اوستایی واژهی فروردین، « فَرَوَشی » است. برخی اوستاشناسان آن را دو بخش از « فَر » به معنی پیش و جلو ، و «وَش» به معنی «برنده» می باشد ، بنابراین این کلمه در لغت به معنای «نیروی پیش برنده» است.
برپایهی یَسنا ۲۶ بند ۴، پنج نیرو در وجود آدمی هست: اَهو (جان)، دَئِنا (وجدان)، بئوذه (درک و فهم)، اورون (روان) و فَرَوَشی (فَرَوَهَر).
فَرَوَهَر در اوستا به گونهی فَرَوَشی آمده است. بلندترین یَشت اوستا فروردین یَشت است. فروردین یَشت درستایش « فَرَوَهَر» آن بخش از وجود آدمی که ذرهای از ذات ِپاک ِاهورامزدا است و از جانب او این فَرَوَهَر را چون چراغی برای راهنمایی روان در وجود آدمی به امانت سپرده است و این گوهر پاک به بدیها آلوده نمیشود و وجود پاکش پس از مرگ انسان باقی مانده و به پیشگاه خداوند بازمیگردد.
جشن فروردینگان به یادِ رفتگان و شادی روان درگذشتگان در آغاز بهار در ماهی که سراسر جشن است در اوج شادی و شادمانی گسترهی ایرانزمین در بهارِ شکوفه باران، برپا میشود. گویی شادی و شادمانی از ویژهگیهای سرشتی نیاکانمان بوده، سوگ و اندوه در سرایشان جایی نداشته است.